Witam! W tej lekcji zajmiemy się bombami kierowanymi laserowo przenoszonymi przez A-10C Warthog (w DCS). Postaram się w miarę jasno wyjaśnić użycie tych bomb, poczynając od samej ich konfiguracji, na faktycznym użyciu kończąc.
A-10C przenosi dwa typy bomb kierowanych laserowo:
- GBU-10: bazuje na Mk 84, waga 2000 funtów. Przeznaczona do niszczenia silnie ufortyfikowanych pozycji, bądź infrastruktury (jak np. mosty). A-10C może przenosić 6 takich bomb.
- GBU-12: bazuje na Mk 82, waga 500 funtów. Przeznaczona do neutralizowania mniejszych struktur, jak i celów opancerzonych. A-10C może przenosić 18 takich bomb.
Uzbrojenie tego typu może być naprowadzane na cel przez promień lasera pochodzący z samolotu nosiciela, innego samolotu zdolnego oświetlać cel promieniem lasera (tzw. „buddy-lasing”), jak i przez wojska naziemne. W razie potrzeby istnieje możliwość użycia tych bomb bez żadnego naprowadzania. Zachowują się wtedy podobnie do swoich niekierowanych odpowiedników.
Przykłady różnych bomb kierowanych typu GBU.
Ze względu na rodzaj naprowadzania bomb, platforma oświetlająca cel promieniem lasera, musi utrzymać go w „celowniku” przez większą część lotu bomby, aż do samego uderzenia w wyznaczony cel. Oznaczona to, że takie uzbrojenie jest trudne, bądź niemożliwe do użycia w przypadku słabej widzialności, lub w terenie skutecznie utrudniającym utrzymanie kontaktu wzrokowego z celem (np. w terenie miejskim).
Nasz Warthog wyposażony w pociski Mav, a także bomby GBU-12.
Bomb GBU-10/12 można także użyć do neutralizowania wolno poruszających się celów naziemnych.
Przygotowanie do ataku, konfiguracja uzbrojenia
Najpierw przejdziemy do strony DSMS. Aby to zrobić na lewym wyświetlaczu MFCD klikamy przycisk OSB14 (DSMS).
Widok na DSMS z wyświetlonymi GBU-10 i 12.
Na powyższym zrzucie znajduje się widok strony DSMS wyświetlający aktualnie załadowane uzbrojenie:
· 2x GBU-10 (1) na pylonach 5 i 7.
· 2x GBU-12 (2) na pylonach 4 i 8.
Obok numeru pylonu znajduje się informacja o rodzaju załadowanej bomby (3), a poniżej kod lasera (4). Numer ten oznacza, na jaki kod lasera bomba będzie się naprowadzać. Domyślnie wpisany jest kod 1688 i z reguły nie ma potrzeby go zmieniać, jednak w sytuacji, kiedy kilka maszyn atakuje grupę celów zgromadzonych bardzo blisko siebie, warto zmienić ten numer na inny. Dzięki czemu unikniemy sytuacji, kiedy zrzucona przez nas bomba trafi w cel oświetlony przez innego uczestnika ataku.
Aby edytować profil uzbrojenia, należy najpierw przejść do listy profili. W tym celu klikamy przycisk OSB1 (PROF), następnie „strzałkami” wybieramy interesujący nas profil (OSB19 i OSB20). Po wybraniu profilu należy wcisnąć przycisk OSB3 (VIEW PRO).
Widok na listę profili.
W tym przypadku przejdziemy do edycji profilu GBU-12 (edycja profilu, jak i ustawień dla GBU-10 wygląda praktycznie identycznie).
Widok na DSMS -> edycja profilu GBU-12.
W tej sekcji omówimy trzy najbardziej podstawowe parametry:
SGL, PRS, RIP SGL, RIP PRS (1): Parametr ten określa typ zrzutu bomb.
· SGL (Single): Domyślne ustawienie. Każde naciśnięcie spustu, spowoduje zrzucenie tylko jednej bomby.
· PRS (Pairs): Każde naciśnięcie spustu, spowoduje zrzucenie dwóch bomb, po jednej z przeciwnych sobie pylonów. W przypadku kiedy na przeciwnym pylonie nie znajduje się to samo uzbrojenie, zrzucona zostanie tylko jedna bomba.
· RIP SGL (Ripple Singles): Każde naciśnięcie spustu, spowoduje zrzucenie X bomb. Ilość zrzuconych bomb określa następny parametr RIP QTY.
· RIP PRS (Ripple Pairs): Każde naciśnięcie przycisku, spowoduje zrzucenie X par bomb. Ilość zrzuconych par określa następny parametr RIP QTY.
RIP QTY: Parametr określa ilość bomb lub par bomb, które zostaną zrzucone za każdym naciśnięciem spustu. Wartość możemy edytować, wprowadzając potrzebną nam ilość poprzez UFC (panel znajdujący się pod wyświetlaczem HUD), lub CDU (urządzenie znajduje się na prawej konsoli) następnie klikając przycisk OSB8 obok parametru. Parametr wyświetlany jest tylko wtedy, kiedy w poprzednim ustawieniu wybrano opcję RIP SGL, lub RIP PRS.
MODE (2): Parametr określa tryb zrzutu bomb. Bomby typu GBU-10 i GBU-12 mogą być zrzucane w dwóch trybach:
· CCIP: W trybie tym na wyświetlaczu HUD wyświetlany jest punkt, gdzie uderzy bomba w chwili wciśnięcia spustu. Trybu tego używa się najczęściej do zrzucania niekierowanych bomb z małej wysokości w locie nurkowym. W przypadku GBU-10/12 zdecydowanie zalecam użycie następnego trybu.
· CCRP: W tym trybie należy wyznaczyć cel (poprzez moduł TGP), a następnie skierować samolot w kierunku wyznaczonego celu na wyświetlaczu HUD. Bomba zrzucana jest automatycznie kiedy znajdziemy się w odpowiedniej odległości od celu, pod warunkiem że wciśnięty zostanie spust. Trybu tego najlepiej używać w locie poziomym.
Klikając przycisk OSB16 (CHG SET) przejdziemy do strony ustawień samej broni.
DSMS -> CHG SET GBU-12.
Podobnie jak na poprzedniej stronie, omówimy tylko najważniejsze parametry.
AUTO LS (1): Parametr ten określa czy laser naprowadzający bombę na cel zostanie uruchomiony automatycznie. W tej lekcji zmienimy wartość tego parametru na „ON”, klikając OSB6 obok parametru.
LS TIME (2): Wartość tego parametru określa na ile sekund przed uderzeniem bomby zostanie aktywowany laser. Wartość możemy zmienić poprzez UFC, lub CDU po czym należy kliknąć przycisk OSB17 znajdujący się obok parametru. Do osiągnięcia najlepszych rezultatów parametr ten powinien być ustawiony na 8-10 sekund. Parametr ten jest ignorowany jeżeli parametr AUTO LS jest ustawiony na „OFF”.
Klikając OSB3 (SAVE) zapisujemy ustawienia dokonane w profilu tego uzbrojenia.
Przykład modelu bomby GBU-12 już z rozłożonymi statecznikami (odbywa to się w locie już po zrzucie).
Wybór celu, atak
W celu znalezienia i „oznaczenia” celu, najlepiej posłużyć się modułem Litening. Nim jednak rozpoczniemy poszukiwania celu, należy upewnić się, czy na panelu AHCP przełącznik TGP ustawiony jest w pozycję ON (1). Gdyby tak nie było, należy zmienić pozycję przełącznika. TGP rozpocznie przeprowadzanie testów i będzie gotowy do użycia po upływie około minuty od włączenia TGP na panelu AHCP.
AHCP -> TGP ON.
Na prawym wyświetlaczu MFCD przechodzimy do strony TGP klikając przycisk OSB15 (TGP). TGP gotowy do użycia powinien wyglądać następująco.
TGP, aktywny i gotowy.
Klikamy przycisk OSB2 (A-G), aby uaktywnić kamerę modułu TGP i przejść do trybu „air to ground”. Następnie należy ustawić moduł TGP jako SOI „sensor of interest”. Możemy to zrobić klikając ponownie przycisk OSB15 (TGP) na prawym wyświetlaczu MFCD. W momencie kiedy wyświetlana jest już strona TGP, kliknięcie tego przycisku ponownie spowoduje ustawienie SOI właśnie na TGP. W momencie kiedy TGP zostanie ustawione jako SOI, zniknie napis „NOT SOI” z prawego MFCD. Do poszukiwania celu używamy przełącznika Slew, lub na klawiaturze „;”, „.”, „,”, „/”. Przy użyciu przełącznika DMS, lub przycisków „Home” i „Delete” przybliżamy, bądź oddalamy widok.
TGP, widok na cel.
Kiedy już znajdziemy interesujący nas cel, ustawiamy „kursor” TGP dokładnie na celu, a następnie wciskamy przycisk TMS Forward lub na klawiaturze LCTRL+Up, aby przejść do trybu POINT. W tym trybie, TGP postara się utrzymać wyznaczony obiekt w środku „kursora” automatycznie. Ostatnią rzeczą, którą należy wykonać jest ustawienie wybranego celu, jako punkt SPI „sensor point of interest”. Możemy to zrobić naciskając przycisk TMS Forward, lub na klawiaturze LCTRL+Up. Przycisk ten należy przytrzymać przez około sekundę.
TGP, POINT track.
Następnie ponownie powracamy do panelu AHCP, tym razem musimy upewnić się czy przełączniki MASTER i LASER znajdują się w położeniach ARM.
W tej chwili możemy już przejść do atakowania wyznaczonego celu. Pierwszą rzeczą o której należy pamiętać jest to, że bomby kierowane laserowo mają pewne ograniczenia dotyczące wysokości z której są zrzucane. Bomby te potrzebują trochę czasu, aby poprawnie naprowadzić się na cel, stąd warto zrzucać je z wysokości nie mniejszej niż 6, 7 tysięcy stóp nad wysokością celu. Drugą rzeczą jest fakt, że to uzbrojenie nie jest typu „odpal i zapomnij”. TGP w momencie zrzutu bomby, jak wtedy kiedy będzie aktywny laser, musi mieć czysty widok na cel bez żadnych przeszkód na drodze od samolotu, do celu.
Następnie wybieramy profil GBU-12 na panelu UFC (panel znajduje się zaraz poniżej wyświetlacza HUD), przełącznikiem SEL +/-. Informacja o aktualnie wybranym profilu znajduje się w lewej, dolnej części wyświetlacza HUD (1).
HUD.
Po upewnieniu się, że wszystkie powyższe czynności wykonaliśmy prawidłowo, kierujemy samolot w kierunku wyznaczonego celu. Następnie warto upewnić się czy „kursor” TGP dalej znajduje się nad wybranym celem. W tej chwili naszym jedynym zadaniem jest utrzymanie toru lotu, tak aby obie pionowe linie wyświetlane na wyświetlaczu HUD znajdowały się jak najbliżej siebie i możliwie równolegle. Wybrany cel oznaczony jest symbolem „diamentu” (2).
HUD i TTRN.
W miarę zbliżania się do celu, na dłuższej linii pojawi się pozostały czas do zrzucenia bomby (1). Kiedy czas ten wskaże około 8-10 sekund, należy wcisnąć i przytrzymać spust. Bomba zostanie zrzucona automatycznie kiedy czas ten dojdzie do zera, a spust będzie dalej wciśnięty.
Po zrzuceniu bomby możemy zwolnić spust.
TGP, laser aktywny.
Na prawym wyświetlaczu MFCD w dolnej, prawej części znajdziemy przewidywany czas w sekundach do uderzenia bomby (1). Kiedy czas ten osiągnie wartość ustawioną w parametrze LS TIME (oczywiście pod warunkiem, że ustawiliśmy parametr AUTO LS w pozycję ON) zostanie uaktywniony laser. Fakt ten sygnalizowany jest migającą literą L (2). W tej chwili bomba powinna „znaleźć” punkt lasera i naprowadzić się na niego.
TGP, cel trafiony.
Jeżeli wszystko zrobiliśmy dobrze, powinniśmy ujrzeć taki widok.
W tej lekcji to wszystko.
Kolejne cele czekają, a praktyka czyni mistrza!
