FS2004: TU-114 (Samdim Design)

Do napisania tej recenzji zachęciła mnie osobista sympatia do tego samolotu. Konstrukcja ta zajmuje szczególne miejsce w historii światowej awiacji. Jako wersja cywilna przewoził pasażerów z jednego końca świata na drugi, jako wersja wojskowa spędzał sen z oczu pilotów państw NATO. Pobił też kilka światowych rekordów, ale o tym już za chwilę. Recenzję rozpocznę od mini monografii która ma na celu przybliżenie czytelnikom jakim samolotem był TUPOLEW TU-114, później zajmę się oceną tego jakże pięknego dodatku do symulatora Microsoft Flight Simulator 2004 A Century of Flight.

 Tupolew Tu-114 - mini monografia samolotu.

Podstawą do zbudowania cywilnej wersji oznaczonej jako Tu-114 był seryjnie produkowany dla potrzeb lotnictwa strategicznego ciężki bombowiec Tu-20. Oba samoloty były opracowane w biurze konstrukcyjnym TUPOLEWA.

 W listopadzie 1957 roku, po długich próbach w locie, przekazany został oficjalnie prototyp nowego samolotu. Napęd samolotu stanowiły 4 turbośmigłowe silniki NK-012M o mocy 12000 KM każdy (+ 1200 kG ciągu) konstrukcji Kuźniecowa. Prototyp Tu-114, rozmiarami swymi, udźwigiem i zasięgiem wysunął się na czoło ówczesnych konstrukcji lotniczych. Pod wieloma względami rozwiązania zastosowane w samolocie Tu-114 były rewelacyjne. Na przykład, opracowanie naddźwiękowych śmigieł pracujących w zakresie prędkości M≈1 przy 88% sprawności jest sukcesem bez precedensu. Również i konstrukcja kadłuba, który stanowi na całej swej długości ciśnieniową skorupę, mówi o wysokim poziomie prac konstrukcyjnych.

 Samolot budowany był w dwóch wersjach:

A) w klasie pierwszej z miejscami dla 170 pasażerów,

B) w klasie turystycznej dla 220 pasażerów.

 Zasięg samolotu był ogromny, predestynował go na wprowadzenie na takie trasy jak: Moskwa-Pekin, Moskwa-N. Jork czy Kuba. Miedzy innymi znana jest wersja Tu-114D, która w roku 1958 pokonała trasę Moskwa-Jezioro Bajkał (9600 km) z przeciętną prędkością 740 km/h. Tu-114 charakteryzował się smukłą sylwetką podobną do Tu-20. Po zakończeniu pełnego programu prób w locie samolot Tu-114 został wprowadzony na linie Aerofłotu. Do ostatnich osiągnięć rekordowych Tu-114 zatwierdzonych przez FAI należy pokonanie trasy Moskwa-Orsza-Moskwa (1002,098 km) w ciągu 1 godziny i 9 minut z obciążeniem 25 200kG i ze średnią prędkością 971,38 km/h.

 Samolot Tu-114 stanowił wielkie osiągnięcie w półwiekowej działalności konstrukcyjnej Tupolewa. Giganta tego można rozmiarami porównywać do dwupiętrowego budynku o długości     50 m. Jego 4 potężne silniki turbośmigłowe, uwzględniając dodatkowo uzyskiwany ciąg, osiągają łącznie moc blisko 60 000 KM, jest to więcej niż urządzenia napędowe atomowego lodołamacza “LENIN”.

 Pokładowe elektryczne zespoły energetyczne rozwijają moc 250 KW, wystarczającą do oświetlenia 10-tysięcznego miasta.

Trasę Moskwa-Chabarowsk (6400 km) samoloty Tu-114 przebywają za 170 pasażerami w ciągu 8 godzin bez międzylądowania.

Dalsze prace biura konstrukcyjnego Tupolewa skierowane zostały na opracowanie naddźwiękowego samolotu komunikacyjnego Tu-144.

Tupolew Tu-114 - recenzja dodatku do Microsoft Flight Simulator 2004 A century of Flight.

Autorem projektu, a raczej jego koordynatorem jest Dimitri Samborski. Osoba ta znana jest przede wszystkim z poprzednich dodatków do FS2004, takich jak wspaniale wykonana kolekcja samolotów biura konstrukcyjnego Antonowa. 

Dodatek do FS2004 w postaci samolotu Tupolev Tu-114, pozyskujemy w bardzo prosty sposób, wystarczy, że odwiedzimy główna stronę projektów SAMDIM DESIGN (Visit the project's homepage). Dodatek ten co najważniejsze jest darmowy, aż trudno uwierzyć że w dzisiejszych czasach dzikiego pędu za pieniądzem są osoby które wydają tak wspaniałe darmowe dodatki do FS2004. 

Ze strony SAMDIM DESIGN należy pobrać jako główny i bazowy model: “Tu-114 BASE PACKAGE”, następnie pobieramy dla niego malowania: “Tu-114 AEROFLOT JAL” oraz “Tu-114 AEROFLOT 70-ies”. Jest jeszcze Tu-126, ale na niego będziemy musieli jeszcze poczekać.

Instalacja przebiega szybko i bezproblemowo.

Zawartość dodatku SAMDIM DESIGN TUPOLEV TU-114 for FS2004:

Tak jak we wcześniejszych dodatkach SAMDIM DESIGN tak i tutaj wraz z samolotem Tu-114 otrzymujemy dokument który ma postać manuala w formacie html. Dokument ten oprócz ogólnych wskazówek, procedur oraz zasad pilotażu Tu-114 zawiera również ogromną ilość informacji historycznych, sporo archiwalnych zdjęć na temat tego samolotu. Zbiór tych właśnie informacji zrobił na mnie spore wrażenie. Możemy dowiedzieć się o bardzo ciekawych epizodach związanych z Tu-114 w czasie jego eksploatacji. Wiedzę swoją wzbogacamy informacją o “narodzinach” Tu-114, o eksploatacji w liniach lotniczych AROFŁOTU, lotach rekordowych oraz o  produkcji poszczególnych egzemplarzy, są podawane nawet numery seryjne! Nie będę tutaj opisywał szczegółowo tego co “odkrywamy” w “manualu”. Pozostawiam to osobom które zdecydują się na pobranie i zainstalowanie Tu-114, naprawdę warto!

W symulatorze mamy do wyboru trzy wersje Tu-114, każda z nich zaopatrzona jest w malowanie wykonane na podstawie źródeł historycznych.

Wersja Tu-114 ze 120 miejscami dla pasażerów

➢Tupolew Tu-114 samolot rządowy N. Chruszczowa.

Wersja Tu-114 z 220 miejscami dla pasażerów

➢Tupolew Tu-114 samolot w liniach lotniczych Aerofłotu, lata 70-te.

Wersja Tu-114 ze 105 miejscami dla pasażerów

➢Tupolew Tu-114 samolot w liniach lotniczych JAL (Japan Air Lines), wyczarterowany od Aerofłotu, lata 60-te.

Model z zewnątrz jak na tak wielki samolot wykonany jest fantastycznie. Przy tak dużych powierzchniach mogę powiedzieć, że autor modelu 3D to perfekcjonista. Oczywiście zdarzają się tzw. załamania “siatki”, ale trzeba brać to pod uwagę że jest to ogromny model i nie sposób się tego zjawiska ustrzec. Największe wrażenie robią silniki, potężne z przeciwbieżnie pracującymi śmigłami.

Należy w tym miejscu wspomnieć iż autorzy wykonując śmigła pracujące przeciwbieżnie nie poszli na łatwiznę. Wielu autorów wykonując modele śmigieł upraszczają sobie pracę i wykonują nieanimowany kołpak śmigła, jest to duży błąd i ma zasadnicze znaczenie dla późniejszej oceny. Inaczej jest w przypadku “naszego” Tu-114. Śmigła pracują poprawnie wraz z kołpakami, oczywiście przeciwbieżnie! To po prostu trzeba zobaczyć! Animacja zmiany skoku śmigieł również została uwzględniona i jest widoczna z zewnątrz. Do pełni szczęścia autorzy mogli pomyśleć o dodaniu takiego efektu jak płomienie z kolektorów wydechowych.

Płat, lotki, klapy lądowania, kadłub, usterzenie zostało wykonane na najwyższym poziomie. Z detali które robią równie duże wrażenie jak  pracujące przeciwbieżnie śmigła jest podwozie samolotu. Wykonane jest również na bardzo wysokim poziomie i śmiem stwierdzić że ten zespół elementów jest dokładniej wymodelowany niż w JAKu-3 CaptainSim, choć są to tak różne samoloty! (pełna mechanizacja goleni i amortyzatorów podwozia przedniego, podwozia głównego, kółka ogonowego, widoczne są również zastrzały podwozia przedniego i głównego, wsporniki zamykania osłon podwozia oraz osłony podwozia przedniego, głównego i tylnego. Animacja w postaci przestawialnego usterzenia poziomego do startu samolotu również została uwzględniona.

Animowane są nawet drzwi dla pasażerów, okienka kabiny pilotów oraz wycieraczki. Reflektory do lądowania w nocy, którymi możemy sterować z poziomu kabiny pilotów, lampki pozycyjne oraz antena radiostacji również zostały wykonane na ogólnie wysokim poziomie i “robią” bardzo pozytywne wrażenie całości.

Tradycyjnie już muszę wspomnieć o “muzyce dla naszych uszu” czyli o “głębokim basie” wydobywanym po uruchomieniu wszystkich czterech turbośmigłowych silników NK-012M o mocy 12000 KM konstrukcji Kuźniecowa. Autorzy w “manualu” podkreślają że jest to dźwięk zaczerpnięty z samolotu Tu-95 i przerabiany na dźwięk Tu-114. Wiec mogę przyjąć że dźwięk został wykonany poprawnie. Niestety nigdy nie słyszałem dźwięku silników NK-012 i nie mogę nic więcej na ten temat napisać. Dźwięk jest standardu 5.1, w tym przypadku najlepiej będzie jeśli dysponujemy zestawem nagłaśniającym z głośnikiem nisko tonowym oraz kartą dźwiękową kompatybilną z tym standardem. Bez takiego zestawu niestety nie usłyszymy piękna dźwięku “pomrukiwania” czterech silników NK-012. Gwarantuję że pracą czterech silników Kuźniecowa możemy nieźle narozrabiać...

Patrząc na model z zewnątrz zauważyć możemy również siedzących w kabinie pilotów oraz nawigatora.

Opiszę teraz to co znajdujemy w “cielsku” Tu-114, czyli kabinę wirtualną 3D, przedział pasażerski oraz niesamowicie wykonane panele 2D kabin podzielonych na poszczególne sekcje: kapitana samolotu, drugiego pilota oraz nawigatora. Kabina wirtualna 3D jest wykonana na przyzwoitym poziomie, jakością zastosowanych tekstur przypomina kabinę wirtualną 3D z An-24RV, autorstwa SAMDIM DESIGN. Nie jest to mistrzostwo, ale jak na darmowy dodatek wykonana jest na przyzwoitym poziomie. 

Brawa natomiast należą się autorom za wykonanie kompletnego przedziału pasażerskiego który w zależności od wersji Tu-114 jest inny. Dysponując programem ActiveCamera możemy przechadzać się po przedziale pasażerskim i podziwiać piękne widoki przemykające za oknem samolotu. Braki kabiny wirtualnej 3D rekompensują nam w dużym stopniu panele kabin 2D poszczególnych sekcji członków załogi Tu-114. Widać że autorzy w tym miejscu poszli bardzo daleko wykonując z pieczołowitością panele 2D poszczególnych sekcji kabin oraz w pełni działające oprzyrządowanie.

Kabina 2D wykonywana była na podstawie oryginalnych zdjęć kabiny prawdziwego Tu-114, dlatego jest odwzorowana tak dokładnie. Działanie poszczególnych przyrządów, przełączników, azetesów jest jak najbardziej zgodne z ich rzeczywistymi odpowiednikami. Nie będę tutaj opisywał działania poszczególnych przyrządów, przełączników czy azetesów ponieważ z tej recenzji powstałaby “kobyła” która powieliłaby to co autorzy zawarli w doskonale przygotowanym “manualu”, a to nie jest na celu tej recenzji. Autorzy nie zapomnieli nawet o pewnych niespodziankach które czyhają na wirtualnych pilotów. Mam tu na myśli oblodzenie oszklenia kabin pilotów oraz nawigatora! Oblodzenie które zostało uwzględnione przez autorów jest zależne od wysokości, temperatury i pory roku! Proponuję nie zapominać o włączeniu instalacji przeciwoblodzeniowej przed lotem...

Ocena modelu lotu wirtualnego Tu-114. Przy pracach nad modelem lotu wirtualnego Tu-114 autorzy podkreślają iż korzystali z oficjalnych technicznych specyfikacji prawdziwego Tu-114. Na podstawie tych danych powstał model lotu “naszego” Tu-114. Piszą też iż niemożliwe stało się dotarcie do pilotów Tu-114, wcale im się nie dziwię ciężko jest dotrzeć do ludzi którzy latali na tym typie samolotu który już trzydzieści lat nie jest w służbie. Wiem też z własnego doświadczenia że każda książka która traktuje o tym samym typie samolotu ma inne informacje np.: na temat zachowania się danego typu samolotu w powietrzu. Ocena modelu lotu aby była rzetelna jest naprawdę bardzo trudna w ocenie, i aby nie wprowadzać w błąd czytelników recenzji ocenę modelu lotu pozostawiam zainteresowanym. Może się zdarzyć tak, że gdy dotrę do odpowiednich materiałów zamieszczę uzupełnienie do recenzji w postaci moich spostrzeżeń na temat modelu lotu. Na dzień dzisiejszy jest jeszcze za wcześnie na moją rzetelną ocenę modelu lotu wirtualnego Tu-114 i niestety musimy bazować na tym co “proponuje” zespół SAMDIM DESIGN.  

Moja ocena dodatku do Microsoft flight Simulator 2004 A Century of Flight w postaci samolotu Tupolev Tu-114 SAMDIM DESIGN jest bardzo wysoka. Oceniam go na szkolną 5. Dodatek ten jest naprawdę tego wart, ogromnym plusem jest to że możemy się nim cieszyć za darmo. Niewątpliwie jest to według mnie najlepszy FREEWARE jaki ostatnio się ukazał, wart jest tego aby go mieć w swojej kolekcji. To naprawdę pięknie wykonany model samolotu. Niektórym płatnym dodatkom daleko do niego zarówno pod względem wielkości samolotu oraz jego stopnia skomplikowania bryły np.: przeciwbieżnie pracujące śmigła. Nie na darmo piloci latający na Tu-114 nazywali go “Trzygłowym baśniowym smokiem”.

Podziękowania kieruję do zespołu SAMDIM DESIGN za zrealizowanie w taki wspaniały sposób, tak ambitnego projektu jakim jest Tu-114, a w przyszłości Tu-126.

Pozdrawiam,

Kołodziejski Dariusz

Konfiguracja komputera:

• Procesor - Athlon 2800XP+, 333 MHz FSB

• Pamięć operacyjna - 1,5 GB RAM Dual Channel (3x512MB RAM, Kingston 333MHz, CL2,5)

• Płyta główna – Abit An7 µGuru, nForce2 Ultra 400

• Karta graficzna – Leadtek Winfast A 350XT TDH, GeForceFX 5900XT, 128MB, 8xAGP.

• Dźwięk – nVidia Sound Storm 5.1 + głośniki 5.1 Creative Inspire P-580

• Monitor NEC FE 791SB

• Saitek X45

Literatura: